Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Eğitim Kliniği Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Dilek Yılmaz, son günlerde çocuklarda sık rastlanılan Strep A hakkında bilgi verdi. Yılmaz, “Son aylarda teneffüs yolu hastalıkları başta olmak üzere çocukluk çağındaki çok sayıdaki enfeksiyon hastalığında artış kelam konusu. Sonbaharın erken periyotlarından itibaren RSV virüsü, grip yani influenzanın dışında son günlerde çok tanınan olan ‘Grup A Streptokok’ yani halk ortasında ‘GAS’ olarak bilinen enfeksiyonda artış var. Strep A, toplumda ‘beta mikrobu’ olarak bilinen bir bakteridir. Covid-19 pandemisine neden olan SARS-CoV2 üzere yeni çıkan bir patojen değildir. Geçmişte de enfeksiyon hastalıklarının değerli bir etkeni olarak hayatımızdaydı” diye konuştu.
Strep A enfeksiyonundaki artışın nedenini de açıklayan Prof. Dr. Yılmaz, “Covid-19 pandemi periyodunda çocuklarda okulların kapalı olması, toplumsal uzaklık kuralları, el hijyeni ve maske kullanımı üzere sıkı tedbirlerle aslında birçok enfeksiyonu görmedik. Pandeminin sonlarına gerçek bu tedbirlerin gevşemesiyle enfeksiyon hastalıklarında artış öngörüyorduk. Bu gerçek çıktı. Başta viral enfeksiyonlar olmak üzere artış kelam konusu” dedi.
‘CİDDİ HASTALIKLARA YOL AÇABİLİR’
Strep A’nın, viral enfeksiyonların akabinde hastalık yapmayı seven bakteri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yılmaz, hastalığın belirtileriyle ilgili şunları kaydetti:
“Grup A Streptokok enfeksiyonu, geçmişte de günümüzde de sıklıkla bademcik iltihaplanması halinde 5 ile 15 yaş ortası çocuklarda karşımıza gelebiliyor. Bademcik şişmesi, bademcik üzerinde beyaz beneklenme, yüksek ateş, ani başlayan boğaz ağrısı ve lenf bezi şişliğiyle karşımıza çıkabiliyor. Kızıl hastalığıyla karşımıza gelebiliyor. Bazen deri ve cilt rahatsızlığı görülebilir. Nadiren de ‘Invaziv GAS’ dediğimiz ve hayati tehlike yarabilecek önemli enfeksiyon hastalıklarına yol açabilir ki toksit şok sendromu ile tansiyon düşüklüğü, önemli ateş, karaciğer ve böbrek yetmezliği üzere organ ve sistem tutuluşlarına neden olabilir. Yeniden halk ortasında ‘et yiyen hastalığı’ olarak bilinen hastalık formlarıyla da karşımıza çıkabilir. Ateş, yaygın kas ağrıları, cilt döküntüleri ve de nedeni açıklanamayan karın ağrısı ve ishal yakınmalarında, kesinlikle tabibe başvurulmalı.”
Prof. Dr. Yılmaz, ayrıca enfeksiyon hastalıklarının arttığı devirde hasta bireylerle temastan kaçınılmasının, ferdî tedbirlere ihtimam gösterilmesinin ve kapalı ortamlarda maske takılmasının değerli olduğunu söyledi. DHA
STREP A NEDİR?
Strep A, çok sayıda enfeksiyona neden olabilen A Kümesi Streptokok bakterisini tabir ediyor.
Vakalar çoklukla hafif geçiyor lakin A Kümesi strep önemli enfeksiyonlara yol açabiliyor.
Strep A nedeniyle bakteriler bedenin derinliklerine inerek akciğerleri, kasları ve kan sirkülasyonunu enfekte ettiğinde ortaya çıktı.
STREP A BELİRTİLERİ NELER?
Strep A semptomları ekseriyetle grip benziyor ve temel olarak bazen “strep boğaz” olarak isimlendirilen boğaz ağrısını barındırıyor.
Strep A bakterisi, ekseriyetle insanların boğazına ve derisine yerleşerek vakit zaman soğuk algınlığı ve boğaz şişliğine yol açmasıyla biliniyor. Bedenin kimi kısımlarında kızarıklık ve deri enfeksiyonunun oluşmasına neden olan bakteriler, birtakım olaylarda önemli komplikasyonlara ve ölümlere yol açabiliyor.
Genellikle süratli bir biçimde başlayan boğaz ağrısı ve yutkunma ile ağrı. Ateş (38°C yahut üstü) Kırmızı ve şişmiş bademcikler, bazen lisan üzerinde beyaz lekeler. Yumuşak yahut sert damakta küçük kırmızı lekeler. Baş ağrısı. Bulantı ve/veya kusma. Uzunluğunda şişmiş lenf bezleri. Beden ağrıları ve deride döküntü. Bu hastalıkta viral enfeksiyonlarda daha çok gördüğümüz burun akıntısı, göz kızarıklığı, öksürük, ses kısıklığı, ishal üzere şikayetler genelde olmaz.
STREP A NASIL BULAŞIR?
Strep A aslında insanın florasında hastalık yapmadan esasen bulunur ancak burada asıl sorun, flora dışı yerlere bulaştığı vakit yaptığı enfeksiyon ve hasarlardır. Yüksek derecede bulaşıcıdır. Anneden geçen antikorlara bağlı olarak yenidoğanda hastalık enderdir. Farenjit çoklukla 5-15 yaş ortası çocuklarda, bilhassa küçük okul çağı çocuklarında, en yüksektir. Akut farenjitli tedavisiz çocuklar, Strep A’yı tükürük damlacıkları yoluyla havadan ve burun salgısı formunda yayabilirler. Yakın temas bulaşmada değerlidir. Bu yüzden okullar ve konutlar yayılma için kıymetli ortamlardır. Farenjit için kuluçka mühleti 2-5 gündür. Strep A, sık yakın temasın olduğu ortamlarda salgın hastalığa neden olma potansiyeline sahiptir. Önemli ilerleyici Strep A enfeksiyonlarının yüzde 50’sinde enfeksiyon etkeninin bedene giriş kapısı bilinmemektedir. Bunların bir kısmı nadiren farenjit enfeksiyonunu takiben gelişir. Öksürme sırasında ağzın kapatılması, ellerin güzel yıkanması ve maske takılması bulaşma riskini azaltır.
STREP A AŞISI VAR MI?
Strep A enfeksiyonlarını önlemek gayesiyle uzun periyodik antibiyotik kullanımının tek şartı, akut romatizmal ateş ya da akut romatizmal kalp hastalığı geçirmiş hastadır. Aktifliği saptanmış streptokok aday aşısı vardır, lakin streptokokun çok sayıdaki tipini tek bir aşı içinde sunmak sıkıntı bir prosedür olduğu için şu an aşının yaygın ve rutin bir kullanımı bulunmamaktadır.