İran’da muhafazakâr rakiplerini geçerek Cumhurbaşkanı seçilen Mesud Pezeşkiyan seçimlerden yaklaşık bir ay sonra kabinesini Meclis’e sundu.
Reformist lider Pezeşkiyan, Dışişleri Bakanı olarak eski nükleer başmüzakereci Abbas Arakçi’yi önerdi.
Pragmatist bir meslek diplomatı olarak bilinen 61 yaşındaki Arakçi, doktorasını İngiltere’deki Kent Üniversitesinde tamamladı. Arakçi, 2011’de Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak atanmadan evvel İran’ın Tokyo Büyükelçisi’ydi.
Arakçi, 2013-2021 yılları ortasında Batılı devletlerle Tahran ortasında yürütülen nükleer görüşmelere başmüzakereci sıfatıyla katılmıştı.
İran ve P5+1 olarak bilinen Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun beş daimi üyesi ABD, Çin, Rusya, İngiltere ve Fransa ile Almanya ortasında 2015’te nükleer muahede sağlanmıştı. Buna nazaran İran nükleer programını sonlandırırken karşılığında ülke iktisadını zora sokan Batı yaptırımları kademeli olarak kaldırılacaktı. Fakat Donald Trump’ın başkanlık koltuğuna oturmasının akabinde 2018’de ABD tek taraflı olarak muahededen çekilerek İran’a yeni yaptırımlar açıkladı. O tarihten sonra yeni bir mutabakat üzerinde müzakere edilse de sonuç alınamadı ve İran nükleer programına sürat verdiğini açıkladı.
Pezeşkiyan ekonomik meselelerin değerli bir gündem olduğu seçim kampanyası sırasında Batı ile yeni bir muahede yapmayı deneyebileceğini söylemişti.
İran’da kabineye bayan aday
Pezeşkiyan 10 yıldan uzun müddettir bakanlar heyetine birinci bayan adayı da önerdi, Yol ve Şehircilik Bakanı olarak aynı kurumda müdürlük yapan 53 yaşındaki Ferzane Sadıki’nin ismini Meclis’e iletti. Sadıki muhafazakârların çoğunlukta olduğu Meclis’ten onay alabilirse, 1979’daki İslam İhtilali’nden beri bakanlık koltuğuna oturan ikinci bayan olacak.
Ülkede daha evvel eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad 2009 yılında sağlık bakanı olarak bir kadın atamıştı.
Adayların isimlerinin açıklandığı meclis oturumunda birçok milletvekili Sadıki’nin atanmasına itirazını lisana getirdi. Meclisin adayları gözden geçirmek ve bir itimat oylaması gerçekleştirmek için iki hafta mühleti var.
İran’da Cumhurbaşkanları, yardımcılarını meclis onayı olmadan atayabiliyor. Pezeşkiyan geçen hafta Zahra Behruz Azar’ı bayan ve aile işlerinden sorumlu yardımcısı olarak görevlendirmişti.
F-14 pilotu Nasırzade Savunma Bakanı olacak
İran Cumhurbaşkanı, savunma bakanlığı göreviniyse Amerikan üretimi F-14 savaş uçağı pilotu Aziz Nasırzade’ye emanet etmeye karar verdi. Nasırzade, 2018-2021 yılları ortasında İran Hava Kuvvetleri kumandanıydı. Meclis tarafından onaylandığı takdirde, Nasırzade hava kuvvetlerinden Savunma Bakanlığının başına getirilen birinci isim olacak.
Askeri uzmanlara nazaran epeyce yaşlı bir filoya sahip hava kuvvetleri, İran ordusunun en zayıf halkası durumunda.
Pezeşkiyan, İçişleri Bakanlığı içinse görece ılımlı bir askeri yetkili olan İskender Mumini’yi aday gösterdi. Seçim kampanyası sırasında ahlak polisinin baskısını eleştiren Pezeşkiyan, vazifeye gelirse buna son vereceği taahhüdünde bulunmuştu. Lakin Pezeşkiyan’ın seçim zaferi sonrası konuşan ve açıklamaları yeni Cumhurbaşkanı’na cevap olarak algılanan Emniyet Teşkilatı Müdür Yardımcısı Kasım Rezai, “İslami giysi kuralları hem bir yasal mecburilik hem de dinimizin buyruğudur. Bu nedenle hiçbir şey değişmeyecek” demiş ve “herhangi bir yeni politik dalga yahut hükümet değişiminden” etkilenmeyeceklerini söylemişti.