Bu haftanın en değişik haberlerinden birini evvelki gün Akşam gazetesinde okudum.
Başlığı şöyleydi:
“MİT’çiler sinema yıldızı gibiydi…”
İktidara yakın bir gazetede hiç alışık olmadığımız bir başlık.
Ancak haberin içeriği başlığından çok daha farklı ve renkliydi.
Çünkü MİT mensuplarının kıyafetleri, siyah gözlükleri ve en ilginci de kullandıkları parfümlerden kelam ediyordu.
İlk okuduğumda “Asparagas” dedim
İlk okuduğumda “Olamaz, asparagastır bu” dedim.
Çünkü epey yıldır gazetecilik yapıyorum, MİT mensupları hakkında birinci sefer bu türlü şeyler okuyordum.
Ancak bunları anlatan biri vardı. Üstelik Türk de değil, bir yabancıydı.
Neyse sizi daha fazla meraktayım bırakmayıp olaya gireyim.
Konu MİT’in geçen hafta gerçekleştirdiği büyük takas operasyonuyla ilgili.
MİT tarihinde yeni periyot: İstihbarat diplomasisi
Yine bütün gazetecilik hayatımda MİT’in gerçekleştirdiği en başarılı operasyonlardan biriydi diyebilirim.
Bu operasyon tarihe ismi konmuş tahminen de en büyük “istihbarat diplomasisi” örneklerinden biri olarak geçecek.
Tahmin ediyorum bütün dünya istihbarat ve diplomasi etraflarında bir ‘Case study’ olarak incelenecek bir operasyondu.
Operasyonun bir öbür özelliği de bu üzere operasyonlarda daima geri planda kalan MİT’in bu operasyonun ana aktörü olarak kendini ortaya koymasıydı.
Bu da Türkiye’nin artık bölgede çok tesirli bir istihbarat diplomasisi kabiliyetine sahip olduğunu gösteriyordu.
Şimdi gelelim bu harekatın hiç bilmediğimiz çok renkli ayrıntısına….
En klasik otoriter suçlama: “Dezenformasyon yapıyorsun”
Ankara’da gerçekleşen takas operasyonu kapsamında, ABD’den 2, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç ve Rusya’dan birer olmak üzere 7 uçak ile 26 kişi Türkiye’ye nakledildi. MİT, 7 farklı ülkenin cezaevinde bulunan 26 kişinin takas edilmesini sağladı.
Takas edilen bireylerden biri Rus sanatçı Sasha Skochilenko‘ydu.
Hikayesi değişikti.
Rus sanatçı Aleksandra Skochilenko, 2022 yılında Rusya’nın büyük zincir süpermarketinde Ukrayna’nın işgalini protesto etmek maksadıyla eserlerin üzerine etiketler yapıştırmıştı.
Tabii bütün otoriter rejimlerin en sevdiği suçlama olan ‘dezenformasyonla’ suçlanmıştı.
Ukrayna’nın işgalinden sonra Putin rejimi tarafından halkı kaygı ve paniğe kaptırmak için palavra haber yayma ve de enformasyon işgalinden çabucak sonra Rus ordusu hakkında prestij zedeleyici palavra bilgi paylaştığı teziyle 7 sene mahpusa mahkûm olmuştu.
Rus muhalif sanatçı, Esenboğa Havalimanı’nda gördüğü değişik şeyi anlattı
Dev takastaki isimlerden Sasha ismiyle tanınan işte o sanatçı Almanya’da verdiği röportajda Ankara Esenboğa Havalimanı’nda yaşananları anlatmış.
Akşam gazetesi de bu farklı mülakatı haberleştirmiş.
Türkiye’ye gelene kadar öldürüleceklerini düşünüyorlarmış.
O günü onun ağzından dinliyoruz:
“Uzun müddet nereye gittiğimizi söylemediler. Öldürüleceğimizi düşünmeye başlamıştım. ‘Uçak düşürülür mü?’ diye düşünüyorduk. Olaylar çok ani gelişti hepimiz şoktaydık. Sonunda Ankara’ya inince rahatladık.”
Uçaktan inince bir otobüse bindiklerini aktaran Skochilenko, o andan itibaren alanda gördüğü MİT mensuplarını anlatmaya başlıyor.
Aleksandra Skochilenko
Esenboğa’daki, dizi sinemalardan çıkmış kara gözlüklü, parfüm kokulu adamlar
Haberin en enteresan kısmı de buydu.
Rus sanatçı operasyonda vazife alan MİT mensuplarını şöyle tari ediyor:
“Bizi karşılayan Türkler dizilerdeki karakterler üzereydi. Hepsi siyah kadro elbiseli, önemli ve çok çağdaş görünümlüydü. Parfüm kokuyorlardı. Her yeri çok hoş parfüm kokuları sarmıştı. Kulaklıkları ve o havalı duruşlarıyla bizimkilerden çok farklıydılar. Çok şıklardı ve inanılmaz etkileyici bir andı.”
Tabii okurken gözümün önüne Tommy Lee Jones ve Will Smith’in oynadığı 1997 imali ünlü ‘Men in Black’ (Siyah Giyen Adamlar) sineması geldi.
MİT’le ilgili bir haberde birinci sefer bu türlü sözler okuyorum.
Bir MİT mensubunu tanımlamak için ‘parfüm, siyah gözlük’ üzere sözlere pek alışık değiliz.
Ama haberde en hoşuma giden söz “modern görünümlü” tarifiydi.
Etkin istihbarat diplomasisinin yeni kıyafet ve davranış kodları
Demek ki “Etkin istihbarat diplomasisi” evresine geçen MİT çalışanının giysi kuşam ve hareket üslubunda da yeni bir etaba geçmiş.
Önce “Acaba asparagas mı?” diye düşündüğüm haberin yabancı bir sanatkarın ağzından tırnak içinde aktarıldığını görünce aklıma ikinci soru geldi.
“Acaba yalnızca bir sanatkarın algısı mı?”
Ankara’daki bir kaynak: “Rus sanatkarın gördükleri doğru”
Tabii operasyonla ilgili fotoğrafların hiçbirinde vazifeli bir MİT mensubunu görmediğim için bunu Ankara’da kimi kaynaklardan araştırdım
Kılık kıyafet ve davranış bakımından Rus sanatkarın müşahedeleri doğruymuş.
Tabii kullandıkları parfüm konusunda doğrulatacak bir kaynak bulamadım.
Ama bu kılık kıyafet ve bu davranışa sahip insanların pak kokma konusunda da titiz olmaları şaşırtan olmaz.
Hangi parfümü kullandıklarını, teşkilatın kendine ilişkin bir parfüm kodu var mı bilmiyorum.
Ama bunun gülyağı olmadığına eminim.
Demek ki MİT artık işçi alımında standartlarını da yükseltmiş.
MİT’in sivilleşmesinin en çarpıcı sonuçlarından biri de bu olmalı.
Ortadoğu’da artık kelam, siyasetten çok istihbarat diplomasisinin
İstihbarat çok kıymetli bir şey.
Ama yaşadığımız bölgede istihbarat diplomasisi en az onun kadar değerli.
Tahmin ediyorum kıymeti daha da artacak.
Çünkü bu bölgede önderler şahsî hırsları ve iç siyasete yönelik belagat şehvetleri ile tahlile giden yolları kapattılar.
Şahsi düşmanlıklar ve yanlışta ısrarlar siyasetin ve siyasetçinin kredibilitesini ve barış gerçekleştirme imkanlarını sıfırladı.
Artık kelam iktidar dışı siyasetin, prestijli milletlerarası kuruluşların…
Mevcut iktidarların elindeki tek enstrüman tahminen de diplomasi ve istihbarat diplomasisi.
Bu da dışişleri bakanlarına ve istihbarat yetkililerine acil ve kıymetli misyonlar yüklüyor.
Geldiğimiz bu çok tehlikeli noktada artık dışişleri bakanlarının, belagat şehvetinden kurtulamayan önderlerden daha yapan ve ölçülü bir üsluba dönmesi Orta Doğu’da savaşın daha tehlikeli bir boyuta çıkmasını önleyecek tek yol diye düşünüyorum.
O nedenle Rus sanatkarın Esenboğa’da gördüğü siyah gözlüklü, parfüm kokulu insanların kolay bir kozmetik değişiklik olmayabileceğini düşünüyorum yahut umuyorum.
Parfüm kokulu MİT’çileri bekleyen tehlike: Monşerlik
Akşam gazetesindeki arkadaşlara da bu haber nedeniyle teşekkür ediyorum.
Önemli bir detaya dikkatimizi çektiler.
Son bir nokta…
Bundan bu türlü “TEŞKİLAT” şekli dizi yahut sinema yapanların da MİT’in bu istihbarat diplomasi misyonunu da dikkate alarak ona nazaran casting ve kostüm dizaynı yapmaları güzel olur.
Tabii MİT mensuplarını bekleyen bir tehlikeyi de not edeyim.
Türk Dışişlerinin en başarılı diplomatlarını ‘monşer’ diye suçlayan kimi ilkel kafalıların MİT mensuplarına da takması…
Ama aldırmamak lazım.
Milli İstihbarat Teşkilatımız âlâ yolda…
Bunu birçok örnekte görüyoruz.
Ortadoğu’da önümüzdeki günlerde onlara çok gereksinimimiz olacak.