İSTANBUL (İGFA) – Deprem erken ihtar sistemi hala dünyada yalnızca 5 ülke tarafından kullanılıyor. Türkiye’de de EDIS’in oluşturulmasından sonra erken ihtar sistemi, fabrikalarda, hızlı trende, AVM’lerde ve birtakım bölgelerde pilot olarak uygulanmaya başlamıştı.
Çok sayıda üniversiteden zelzele bilimcilerin yanısıra değişik bilim kısımlarından öğretim üyelerinden oluşan Akademik Danışma Kurulu, bütün taraflarıyla ele aldığı “deprem erken ihtar sisteminin” halkın kullanımına açılmasının sakınca oluşturmadığına karar verdi.
7 yıllık çalışmanın akabinde hayata geçirilen EDIS sarsıntı erken ihtar sistemi, sarsıntısı, merkez üssüne uzaklığa bağlı olarak 117 saniyeye kadar varan bir mühlet evvel haber verecek.
HAYAT KURTARAN HABERCİ
Yıldız Teknik Üniversitesi Yıldız Teknopark bünyesinde faaliyet gösteren EDIS Afet ve Sarsıntı Sistemleri A.Ş. CEO’su Ali Emre Erişen, EDIS’in vakitle sarsıntının dışındaki afetlerde de erken ikaz sistemi olarak kullanılacağını bildirdi.
Yüksek teknolojiyi kullanarak afetlerden kaynaklı kayıpları en aza indirmeye çalıştıklarını kaydeden Erişen, Türkiye’de her yıl yaklaşık 10 bin zelzele olduğuna, milyonlarca binanın sarsıntı riski altında bulunduğuna ve Türkiye’de 500’den fazla fay sınırı yer aldığına işaret etti.
Ali Emre Erişen, “Bütün bunlar zelzele erken ikaz sisteminin gerekliliğini ortaya koymak için yeterlidir” dedi. Zelzele fay sınırlarına sensörler yerleştirdiklerini, sarsıntısı oluşturan kırılmayı anında belirleyerek kullanıcılara bildirdiklerini belirten Ali Emre Erişen, yapay zeka tabanlı EDIS’i “hayat kurtaran haberci” olarak tanımladı. Zelzele erken ikaz sistemi, bu husustaki çalışmaların tamamlanmasının akabinde DASK taşınabilir uygulaması üzerinden de etkin olarak kullanılabilecek.
AKADEMİK KONSEY KARARLARI ŞÖYLE:
Prof. Dr. Şerif Barış başkanlığında toplanan Akademik Kurul’un kararları özetle şu vurgular yer aldı:
- Yapılan değerlendirmeler ışığında, zelzele erken ikaz sisteminin vatandaşa sinyal verilerek kullanılması gerektiği istikametinde ortak bir tavsiye kararı benimsenmiştir.
- Yurtdışındaki başarılı uygulamalar, bilimsel bilgiler ve ülkemizin zelzele gerçeği göz önünde bulundurularak alınan bu karar, Türkiye’de zelzele ziyanlarını en aza indirme potansiyeli taşıyan bir adım olarak öne çıkmaktadır.
- Deprem Erken İkaz Sistemi, insanların ruhsal olarak felaketlere daha hazırlıklı olmalarını sağlayan kıymetli bir araçtır. Bu sistemler, bireylerin tehlikeye karşı proaktif tedbirler almasına imkan tanır ve ruhsal olarak daha güçlü hissetmelerini sağlar.
- Erken ihtar sistemleri, toplumsal dayanıklılığı artıran ve acil durum idaresini güçlendiren bir tahlil olarak öne çıkmaktadır.
- Bu sistemler, sarsıntı algılandığında halkı bilgilendirerek inançlı bir biçimde hareket etmelerini sağlar.
- Erken ikaz sayesinde beşerler yakın zelzelelerde bulundukları pozisyonda korunabilirler ve gereğince uzak olan sarsıntılarda ise inançlı alanlara gidebilir yahut gerekli tedbirleri alabilir.
- Kullanan ülkelerin yanı sıra, Türkiye’de de bu sistemin uygulanmasının, vatandaşlara itimat vereceği ve zelzelelere karşı hazırlıklı olma konusunda farkındalık yaratacağı öngörülmektedir.
- Erken ihtarın bireylerin üzerinde yarattığı ruhsal rahatlama, afetlere karşı daha şuurlu bir toplum yaratmada değerli bir etkendir.
- Akademik Müşavere Kurulu’nun değerlendirmeleri, erken ikaz sistemlerinin ruhsal, toplumsal ve toplumsal tesirlerinin olumlu olduğunu ve bu sistemlerin yalnızca sarsıntıya karşı değil, ikincil afetlere karşı da müdafaa sağladığını göstermektedir.
- Kurul ayrıyeten, sistemin kullanımından en yüksek randımanı alabilmek için eğitim ve bu alandaki tatbikatların ehemmiyetine vurgu yaptı.